Michael, Jason i Freddy wiecznie żywi, czyli… Najlepsze slashery według Gracza
Zapewne każdy z Was do dzisiaj dobrze pamięta wszelkiej maści horrory, które oglądane w dzieciństwie powodowały że baliście się zajrzeć pod łóżko, czy nawet po ciemku wyjść z pokoju. W końcu dzieciństwo rządzi się swoimi prawami, a każda złowieszczo wyglądająca postać może stać się bohaterem niejednych koszmarów. Postanowiłem więc przypomnieć sobie pewien gatunek filmowy, który mimo oczywistych mankamentów (niskie budżety, niedopracowana fabuła, słaba gra aktorska) cieszył się kiedyś ogromną i wydawałoby się niesłabnącą popularnością, a dzisiaj jest już niestety trochę zapomniany. Na początek przypomnijmy więc sobie czym właściwie są slashery?
Najprościej rzecz ujmując jest to jeden z podgatunków horroru cechujący się tym, że bohaterowie znikają w „dziwnych”, niewyjaśnionych, a często bardzo krwawych okolicznościach. Slashery są głównie nastawione na szybką akcję połączoną z ogromną dawką przemocy. Ich poziom bywa różny, często jednak reżyserom wybaczano przeróżne potknięcia czy ewidentne błędy w scenariuszu ponieważ liczyła się dobra zabawa przy ich oglądaniu. Gatunek ten cieszył się największą popularnością w latach 70. i 80. – powstało wtedy najwięcej tytułów. W latach 90. również powstało sporo nowych filmów, a po 2000 roku nastała moda na remaki starych serii (niestety często nie wnosiły one nic nowego, a przy okazji gdzieś po drodze i klimat uleciał). Większość slasherów wyróżnia masa schematów powtarzanych w określonej kolejności, które były z kolei parodiowane w wielu tytułach takich jak chociażby seria Krzyk czy Straszny film. Więcej o genezie tego gatunku znajdziecie na Wikipedii oraz w serwisie Horror Online. Warto również dodać, że za pierwsze slashery w historii kina uznaje się Psychozę (1960) Alfreda Hitchcocka i Krwawy obóz (1971) w reżyserii Mario Bavy.
Coś jednak sprawiło, że bohaterowie niskobudżetowych filmów z kiepskim scenariuszem stali się ikonami popkultury, a ich wizerunki przeszły do historii. Zapewne również będą co jakiś czas powracać w lepszym lub gorszym stylu. Mimo wszystko niezapomniany klimat kultowych serii sprzed lat pozostanie już na zawsze tajemnicą minionej epoki.
1. Seria Piątek trzynastego (1980-2009)
Mój osobisty numer jeden jeśli chodzi o slashery. Postać Jasona Voorheesa chyba już zawsze postanie dla mnie uosobieniem tego gatunku kina. Szkoda tylko, że do tej pory żaden reżyser nie podjął się bliższego spojrzenia na samą postać i jej motywy. Sam Jason był jednak wielokrotnie zabijany, wskrzeszany, a nawet wysłany w kosmos. To wszystko czyni go ponadczasowym bohaterem kina grozy. Poniżej lista filmów z jego udziałem.
1. Piątek trzynastego (1980) reż. Sean S. Cunningham
2. Piątek trzynastego II (1981) reż. Steve Miner
3. Piątek trzynastego III (1982) reż. Steve Miner
4. Piątek trzynastego IV: Ostatni rozdział (1984) reż. Joseph Zito
5. Piątek trzynastego V: Nowy początek (1985) reż. Danny Steinmann
6. Piątek trzynastego VI: Jason żyje (1986) reż. Tom McLoughlin
7. Piątek trzynastego VII: Nowa krew (1988) reż. John Carl Buechler
8. Piątek trzynastego VIII: Jason zdobywa Manhattan (1989) reż. Rob Hedden
9. Piątek trzynastego IX: Jason idzie do piekła (1993) reż. Adam Marcus
10. Jason X (2001) reż. James Isaac
11. Freddy kontra Jason (2003) reż. Ronny Yu
12. Piątek trzynastego (2009) reż. Marcus Nispel
2. Seria Halloween (1978-2022)
Nasza lista nie mogłaby obejść się bez kolejnej kultowej postaci w masce. Michael Myers był bez wątpienia postrachem niejednego dzieciństwa, a ostatni film z jego udziałem trafił do naszych rodzimych kin w 2022 roku. Do tej pory seria doczekała się 13 tytułów oraz dwóch reaktywacji, za którą odpowiadał sam Rob Zombie.
1. Halloween (1978) reż. John Carpenter
2. Halloween 2 (1981) reż. Rick Rosenthal
3. Halloween 3: Sezon czarownic (1982) reż. Tommy Lee Wallace
4. Halloween 4: Powrót Michaela Myersa (1988) reż. Dwight H. Little
5. Halloween 5: Zemsta Michaela Myersa (1989) reż. Dominique Othenin-Girard
6. Halloween 6: Przekleństwo Michaela Myersa (1995) reż. Joe Chappelle
7. Halloween: 20 lat później (1998) reż. Steve Miner
8. Halloween: Resurrection (2002) reż. Rick Rosenthal
9. Halloween (2007) reż. Rob Zombie
10. Halloween II (2009) reż. Rob Zombie
11. Halloween (2018) reż. David Gordon Green
12. Halloween zabija (2021) reż. David Gordon Green
13. Halloween. Finał (2022) reż. David Gordon Green
3. Seria Koszmar z ulicy Wiązów (1984-2010)
Jeśli miałbym wybrać najstraszniejszą postać z mojego dzieciństwa, to bez wątpienia byłby to właśnie Freddy Krueger. Rękawica z ostrzami, poparzone ciało i umiejętność pojawiania się w snach… to wszystko czyni z niego nie lada przeciwnika, który co jakiś czas powraca prosto z piekła. Freddy do tej pory pojawił się w 9 filmach.
1. Koszmar z ulicy Wiązów (1984) reż. Wes Craven
2. Koszmar z ulicy Wiązów II: Zemsta Freddy’ego (1985) reż. Jack Sholder
3. Koszmar z ulicy Wiązów III: Wojownicy snów (1987) reż. Chuck Russell
4. Koszmar z ulicy Wiązów IV: Władca snów (1988) reż. Renny Harlin
5. Koszmar z ulicy Wiązów V: Dziecko snów (1989) reż. Stephen Hopkins
6. Freddy nie żyje: Koniec koszmaru (1991, reż. Rachel Talalay
7. Nowy koszmar Wesa Cravena (1994) reż. Wes Craven
8. Freddy kontra Jason (2003) reż. Ronny Yu
9. Koszmar z ulicy Wiązów (2010) reż. Samuel Bayer
4. Seria Teksańska masakra piłą mechaniczną (1974-2022)
Główny (anty)bohater serii, czyli noszący maskę z ludzkiej skóry Leatherface wzorowany był na postaci seryjnego zabójcy Eda Geina. Tak samo jak jego pierwowzór, główna postać ma więc skłonności kanibalistyczne i lubi sprawiać swoim ofiarom ból. Wielka szkoda, że seria tak podupadła w ostaniach latach.
1. Teksańska masakra piłą mechaniczną (1974) reż. Tobe Hooper
2. Teksańska masakra piłą mechaniczną 2 (1986) reż. Tobe Hooper
3. Teksańska masakra piłą mechaniczną 3 (1990) reż. Jeff Burr
4. Teksańska masakra piłą mechaniczną: Następne pokolenie (1994) reż. Kim Henkel
5. Teksańska masakra piłą mechaniczną (2003) reż. Marcus Nispel
6. Teksańska masakra piłą mechaniczną: Początek (2006) reż. Jonathan Liebesman
7. Piła mechaniczna 3D (2013) reż. John Luessenhop
8. Leatherface (2017) reż. Julien Maury, Alexandre Bustillo
9. Teksańska masakra piłą mechaniczną (2022) reż. David Blue Garcia
5. Seria Laleczka Chucky (1988-2024)
Po pojawieniu się kultowego filmu z morderczą lalką w roli głównej, żadna dziecinna zabawka nie pozostała już taka sama. Główną postacią serii jest sadystyczny morderca, który po śmierci wstępuje w ciało lalki, by za jej pomocą zabijać wszystkich w około. Do tej pory doczekaliśmy się 8 filmów z serii oraz serialu.
1. Laleczka Chucky (1988) reż. Tom Holland
2. Powrót laleczki Chucky (1990) reż. Jon Lafia
3. Laleczka Chucky 3 (1991) reż. Jack Bender
4. Narzeczona laleczki Chucky (1998) reż. Ronnie Yu
5. Laleczka Chucky 5: Następne pokolenie (2004) reż. Don Mancini
6. Klątwa laleczki Chucky (2013) reż. Don Mancini
7. Kult laleczki Chucky (2017) reż. Don Mancini
8. Laleczka (2019) reż. Lars Klevberg
9. Chucky (2021-2024) – serial, 3 sezony
6. Seria Oszukać przeznaczenie (2000-2025)
Może nie jest to typowy slasher, ale większość wydarzeń pasuje do schematu tego gatunku. W każdej części poznajemy losy grupki nastolatków, którym udało się uniknąć zgonu w wyniku katastrofy. Śmierć jednak nie zapomina i zgłasza się po każdego z nich. Nie wiem dlaczego, ale mam wyjątkowy sentyment do filmów z tej serii, może wynika to z faktu że po raz pierwszy oglądając losy bohaterów sam byłem w podobnym wieku.
1. Oszukać przeznaczenie (2000) reż. James Wong
2. Oszukać przeznaczenie 2 (2003) reż. David R. Ellis
3. Oszukać przeznaczenie 3 (2006) reż. James Wong
4. Oszukać przeznaczenie 4 (2009) reż. David R. Ellis
5. Oszukać przeznaczenie 5 (2011) reż. Steven Quale
6. Oszukać przeznaczenie 6 (2025) reż. Zach Lipovsky i Adam B. Stein
7. Seria Krzyk (1996-2025)
Seria w całości stworzona zastała przez mistrza horroru Wesa Cravena, a istotną rolę odegrały w niej elementy pastiszu. Wiele scen pokazanych na ekranie w dosłowny sposób parodiuje gatunek slasherów, ale był to w końcu jeden z elementów sukcesu całej serii.
1. Krzyk (1996) reż. Wes Craven
2. Krzyk 2 (1997) reż. Wes Craven
3. Krzyk 3 (2000) reż. Wes Craven
4. Krzyk 4 (2011) reż. Wes Craven
5. Krzyk (2015-2019) – serial
6. Krzyk (2022) reż. Tyler Gillett i Matt Bettinelli-Olpin
7. Krzyk VI (2023) reż. Tyler Gillett i Matt Bettinelli-Olpin
8. Krzyk VII (2025) reż. Kevin Williamson
8. Seria Wzgórza mają oczy (1977-2007)
Opowieść o grupie zdeformowanych kanibali zamieszkujących pustynię, która tylko czeka by zająć się przypadkowymi turystami zapuszczającymi się w ich rejony. Pierwszy film mimo skromnego budżetu okazał się sporym sukcesem. Wielka szkoda, że sama seria została jest już niestety mocno zapomniana.
1. Wzgórza mają oczy (1977) reż. Wes Craven
2. Wzgórza mają oczy II (1985) reż. Wes Craven
3. Wzgórza mają oczy III (1995) reż. Joe Gayton
4. Wzgórza mają oczy (2006) reż. Alexandre Aja
5. Wzgórza mają oczy 2 (2007) reż. Martin Weisz
9. Seria Topór (2006-2017)
Rzekomo inspirowana prawdziwą historią seria brutalnych filmów o tajemniczym mordercy z toporem w ręce! Naszego oprawcy nie można jednak zabić w żaden sposób i za każdym razem powstaje on zza grobu by ponownie siać śmierć i zniszczenie.
1. Topór (2006) reż. Adam Green
2. Topór II (2010) reż. Adam Green
3. Topór III (2013) reż. B. J. McDonnell
4. Victor Crowley (2017) reż. Adam Green
10. Pozostałe serie slasherów i problemy z klasyfikacją
Oczywiście temat slasherów jest dość szeroki, ponadto wiele serii nieznacznie wpisuje się w kanwę tego podgatunku horroru. Poniżej lista filmów, które można rozważyć jako należące bądź przynajmniej momentami nawiązujące do tego gatunku.
Seria Dzieci kukurydzy (1984-2020)
Seria Hellraiser (1987-2022)
Seria Koszmar minionego lata (1997-2006)
Seria Smakosz (2001-2022)
Seria Droga bez powrotu (2003-2021)
Seria Terrifier (2016-2024)
Seria Escape Room (2019-2021)
Jak zawsze pragnę nadmienić, że jeśli Waszym zdaniem zapomniałem o jakimś ważnym tytule (bądź serii), to będą wdzięczny za przypomnienie w komentarzach poniżej :)
A co z serią Terrifier? W tym roku wypuścili trzecią część i moim zdaniem jest całkiem spoko jak na niskobudżetowy slasher. Jakby mieli większy budżet to wyszłoby o wiele lepiej, ale i tak dobrze że ktoś jeszcze takie filmy kręci.
Dzięki, dodałem w ostatnim podpunkcie. Ostatnio się przemogłem i obejrzałem całą serię łącznie z prekursorem, czyli filmem Cukierek albo psikus (All Hallows’ Eve, 2013) – wszystkie wyreżyserował Damien Leone. To co tam się dzieje podchodzi już pod kino gore, ale jest kilka niezłych momentów. No i to zdecydowanie nie jest seria dla każdego.
Może warto dodać film Escape Room z 2019? Miał już kontynuację i pewnie kolejne też wyjdą. Według mnie technicznie to też slasher.
Dziękuję za sugestię! Akurat oglądałem i zgadzam się, że częściowo pasuje do określenia mianem slashera. Szkoda tylko, że w żadnym opisie nie ma o tym wzmianki ale… w końcu to moja lista, więc dodam :)